Η προίκα που άφησε ο Δεκέμβρης στο μαθητικό κίνημα

(Άρθρο από το περιοδικό 'Εναυσμα - τεύχος 31)

Πέρα από όσα μπορεί να πει κανείς στις διάφορες αναλύσεις για το Δεκέμβρη του 2008, έχει μια ιδιαίτερη σημασία να εκτιμηθεί το γεγονός ότι, όσον αφορά το μαθητικό κίνημα, εκείνες τις μέρες γεννήθηκαν νέοι αγωνιστές. Με τις εγγενής αντιφάσεις και τα ζητήματα πολιτικοποίησης βεβαίως να συνεχίζουν να υπάρχουν, αλλά από το Δεκέμβρη και μετά, το κίνημα, η πορεία, η συνέλευση, ο αγώνας, μπήκαν για τα καλά στο καθημερινό λεξιλόγιο των μαθητών.

Το μαθητικό κίνημα, μέχρι το περασμένο φθινόπωρο, βρισκόταν σε μια φάση αναζήτησης. Υπήρχαν σημαντικά ξεσπάσματα, συχνά πολύ μαζικά και με πανελλαδική συμμετοχή και σίγουρα τέτοια που να τρομάζουν το σύστημα μπροστά στο ενδεχόμενο παραπέρα ανάπτυξής τους. Η συνέλευση στα σχολεία ήταν κάτι που αναζητήθηκε πολλές φορές, μπροστά στη θέληση των μαθητών να αντιμετωπίσουν με ένα συλλογικό τρόπο την επίθεση και τη συκοφαντία που δέχονταν από την πλευρά του συστήματος. Το Δεκέμβρη όμως, τα πράγματα ήταν αρκετά διαφορετικά.

Ένα πρώτο στοιχείο είναι ο χαρακτήρας του αυθόρμητου που είχαν οι αντιδράσεις από τη Δευτέρα 8/12. Η οργή των μαθητών περίσσευε από τις σχολικές αίθουσες και τα προαύλια. Έκλεισαν τα σχολεία τους -δημόσια και ιδιωτικά- και ξεχύθηκαν κατά χιλιάδες στους δρόμους, είτε πολιορκώντας τα αστυνομικά τμήματα των περιοχών τους και τη ΓΑΔΑ, είτε συμμετέχοντας στις μεγαλειώδεις διαδηλώσεις στα κέντρα των πόλεων. Καμιά πολιτική δύναμη δεν… πρόλαβε να τους «υποκινήσει» ή να τους καθοδηγήσει. Ορμώμενοι από την οργή τους και μόνο, συγκρότησαν κίνημα!

Οι επόμενες μέρες στα σχολεία ήταν αλλιώτικες από κάθε άποψη. Κάθε σχολικό κτίριο μετατράπηκε σε ένα πραγματικό κέντρο αγώνα. Είτε είχαν κατοχυρώσει τη διαδικασία συνέλευσης από προηγούμενες κινητοποιήσεις είτε όχι, αυτή τη φορά υπήρχε αληθινή συζήτηση και συλλογική απόφαση.

Αυτό που συνέβη με τους μαθητές εκείνες τις ημέρες, ήταν ότι τους αποκαλύφθηκε μονομιάς μια πραγματικότητα. Αυτή που ζούσαν καθημερινά, αλλά δεν μπορούσαν ακριβώς να εξηγήσουν. Εμφανίστηκε μπροστά στα μάτια τους η πιο αποκρουστική πλευρά του συστήματος, το σημείο μέχρι το οποίο μπορεί να φτάσει η πολιτική του. Τη δολοφονία ενός από αυτούς!

Σε μια πρώτη φάση στοχοποιήθηκε αποκλειστικά η αστυνομία και οι δυνάμεις καταστολής. Απολύτως λογικό, θα μπορούσε να πει κανείς, αφού για ολόκληρες πολιτικές δυνάμεις και χώρους εξακολουθεί να είναι αυτός ο κύριος στόχος! Οι μαθητές, όμως, έκαναν γρήγορα βήματα πολιτικοποίησης και κατάφεραν -μέχρι ένα βαθμό- να δουν και πίσω από το όπλο του ειδικού φρουρού. Είδαν αυτούς που προστατεύει αυτό το όπλο. Είδαν μια ολόκληρη πολιτική που ροκανίζει τις ελπίδες τους.

Η ωρίμανση και η γρήγορη πολιτικοποίηση, η συγκρότηση των μαθητών με όρους κινήματος, συνέβη πέρα και έξω από τη διάθεση των οργανωμένων πολιτικών δυνάμεων. Η ΚΝΕ προσπάθησε να μαζέψει ό,τι μπόρεσε και να το περιφέρει μαζί με τα αδιαπέραστα για το λαό μπλοκ του ΚΚΕ, αφήνοντας στους μαθητές που την ακολούθησαν την απορία «τι γυρεύουμε στο Μεταξουργείο όταν οι συμμαθητές μας τρώνε χημικά στο Σύνταγμα». Το Συντονιστικό Αγώνα Σχολείων της ΚΝΕ επιχείρησε να παίξει το ρόλο του πυροσβέστη. Πολύ περισσότερο, η ΚΝΕ έκλεισε τα μάτια στην κρατική τρομοκρατία και υπερασπίστηκε την κυβερνητική επιλογή της καταστολής, αφού λίγο ως πολύ τη θεώρησε επιβεβλημένη μπροστά στα «επεισόδια». Οι διαθέσεις των μαθητών όμως ήταν διαθέσεις αγώνα και γι’ αυτό η λογική της ΚΝΕ δεν έπεισε -ευτυχώς- το μαθητικό κίνημα.

Ο Δεκέμβρης έχει αφήσει μια πολύ σημαντική προίκα για το κίνημα της νεολαίας. Λειτούργησε ως καταλύτης στη σκέψη ιδιαίτερα των μαθητών, τους βοήθησε να κάνουν βήματα στην πολιτική τους ωρίμανση. Με μία έννοια, «γνωρίστηκαν» με το κίνημα. Η κίνηση και η δράση τους προέκυψε αβίαστα απέναντι στη δολοφονική πολιτική του συστήματος. Στάθηκαν χωρίς κανένα ψήγμα φόβου απέναντι στις δυνάμεις καταστολής, απέναντι σε ένα κρατικό μηχανισμό που αμολήθηκε για να τους τρομοκρατήσει, να τους καθυποτάξει, να τους δείξει πόσο ισχυρό, παντοδύναμο και αμετακίνητο είναι. Να τους αποδείξει ότι η αντίσταση είναι μάταιη, ότι είναι αποφασισμένο να περάσει την πολιτική του.

Περίπου δύο μήνες μετά το ξέσπασμα του Δεκέμβρη, το υπουργείο Παιδείας άρχισε να ξεδιπλώνει τις προθέσεις του για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι μαθητές έρχονται τώρα αντιμέτωποι με νέα μέτρα για ένα ταξικότερο σχολείο, θα βρεθούν μπροστά στις αδιαπέραστες πύλες της τρίτης βαθμίδας. Οι παρακαταθήκες του Δεκέμβρη θα τους βοηθήσουν να απαντήσουν στις νέες προκλήσεις και τη νέα επίθεση.